Centrum Fizyki Teoretycznej PAN to topowa krajowa jednostka naukowa z dziedziny fizyki i astronomii, która skupia badaczy z różnych dziedzin związanych z fizyką teoretyczną, astrofizyką i naukami przyrodniczymi: klasyczną i kwantową teorią pola, optyką kwantową, podstawami mechaniki kwantowej i kwantowej teorii informacji, fizyki nowych stanów materii, kosmologii i astronomii.

Polscy fizycy, pod kierunkiem prof. Kazimierza Rzążewskiego, uczestniczyli w pionierskim eksperymencie pomiaru fluktuacji liczby cząstek w kondensacie Bosego-Einsteina*. Zespół prof. Rzążewskiego odpowiadał za podstawę teoretyczną projektu, natomiast eksperyment w całości wykonano w Danii.

Artykuł opisujący osiągnięcie polskich fizyków został opublikowany w kwietniu 2019 roku w renomowanym czasopiśmie „Physical Review Letters” (dodatkowo wyróżniony przez jego redakcję). Warto zaznaczyć, że został on niezwykle dobrze oceniony przez środowisko naukowe, czego dowodem jest komentarz jednego z recenzentów publikacji, który określił eksperyment jako „tour de force”.

Projekt dotyczył nauk podstawowych. Skupiliśmy się więc na dotarciu do pasjonatów fizyki skupionych wokół blogów i redakcji wyspecjalizowanych w fizyce. Równocześnie zainicjowaliśmy wywiady z naukowcami na łamach TOK FM czy Polskiego Radia.

Badania zostały sfinansowane przez kilka instytucji z różnych krajów. Polskich naukowców wsparło Narodowe Centrum Nauki, badaczy z Niemiec Deutsche Forschungsgemeinschaft. Duńczycy otrzymali pomoc z Villum Foundation i Danish Council for Independent Research oraz the Carlsberg Foundation. The Carlsberg Foundation to fundacja założona przez Duński browar Carlsberg, która wspiera innowacyjne badania naukowe.

*Kondensat Bosego-Einsteina to stan skupienia materii, który występuje w skrajnie niskich temperaturach, niewiele tylko wyższych od temperatury zera bezwzględnego (−273,15 °C = 0 K). Gdy materia osiąga ten stan skupienia, uwidaczniają się jej kwantowe właściwości. Atomy w kondensacie są tak zimne, że zachowują się bardziej jak fale niż jak cząstki. Co więcej, ponieważ fale poszczególnych atomów nakładają się na siebie, to kondensat zachowuje się jak jeden „superatom”. Kondensat Bosego-Einsteina tworzy jedną wielką falę materii, która jest sumą setek tysięcy tworzących go atomów. Pierwszy kondensat stworzono eksperymentalnie w 1995 roku, a pracujące nad nim zespoły naukowców zostały uhonorowane w 2001 roku Nagrodą Nobla.

Świadczymy specjalistyczne usługi PR dla instytutów naukowych, więc wiemy, jak popularyzować badania i pracować z trudną materią.

Komunikat prasowy:
https://proscience.pl/newsroom/sukces-polskich-fizykow-w-badaniach-nad-kondensatem-bosego-einsteina/