Jak się przygotować do wywiadu telewizyjnego?
Poniżej znajdziesz kilka rad, które warto wykorzystać przed wejściem do studia telewizyjnego.
1. Dowiedz się, czego oczekuje od Ciebie dziennikarz
Ustal to bardzo dokładnie. Dlaczego w ogóle dziennikarz zaprosił Cię do telewizji? Co go najbardziej interesuje w Twoich badaniach naukowych? Jeśli sugeruje przez telefon, że chce pomówić o konsumpcji pieczywa w naszym kraju, nie rzucajmy się od razu do robienia zestawienia liczby sprzedanych w ostatnim kwartale chlebów i rogali, tylko dopytajmy, czy właśnie o to mu chodzi. Może się okazać, że odpowie: „Nie, nie! Chcę się tylko dowiedzieć, jaki chleb warto jeść. I czy w ogóle go jeść, czy może lepiej go czymś zastąpić?”.
Doprecyzowanie tematu jest bardzo ważne – zwłaszcza, gdy na wywiad umawia nas np. asystentka redakcji. Jeśli wcześniej to ustalisz, zaoszczędzisz sobie stresujących nieporozumień tuż przed wejściem na wizję.
2. Zadbaj, żeby wywiad był ciekawy
Ty i dziennikarz macie ten sam cel – chcecie, aby wywiad był ciekawy. Dlatego nie wstydź się zapytać, jakich pytań możesz się spodziewać. Dobrze jest od razu zasygnalizować: „Na to pytanie odpowiem tak i tak”. Zdziwisz się, jak często usłyszysz od dziennikarza: „A ja myślałem, że jest zupełnie inaczej! Dobrze, że dowiedziałem się o tym teraz. Moje kolejne pytania muszą być całkiem inne”.
3. Promuj swoje osiągnięcia
Przed wywiadem zanotuj sobie dwa-trzy najważniejsze punkty swojej wypowiedzi. I powiedz o nich, jak tylko nadarzy się okazja. Pamiętaj, że wywiady są z reguły krótkie i to Ty musisz zadbać o to, by powiedzieć o meritum sprawy. Dobrze by było, żebyś umiał opowiedzieć o tym, co jest najistotniejsze, w ciągu 30 sekund.
4. Mów o korzyściach
Aby wynikami badań naukowych zainteresować laików, przygotuj wypowiedź o tym, jak Twoje badanie zmieni codziennie życie ludzi. Powiedz, jaki ma ono wpływ na społeczeństwo i świat. Pamiętaj, że badania często są finansowane z pieniędzy podatników. Musisz wyjaśnić, dlaczego opłaca im się łożyć na to pieniądze.
5. Mów o nowościach
Postaraj się, by powiało świeżością. Co w Twoich badaniach jest nowe? Co zapowiada przełom? Przygotuj sobie zdanie: „Do tej pory myśleliśmy, że jest tak, ale mam dowód na to, że jest tak i tak”.
6. Zadbaj o wygląd
Przygotuj odpowiedni strój. Jeśli nie występujesz w laboratoryjnym fartuchu, zatroszcz się o bluzkę lub koszulę z kołnierzykiem, raczej gładką niż wzorzystą. Musisz wyglądać schludnie. Lepiej odrobinę przesadzić z elegancją niż wyglądać niechlujnie. Przed wejściem na wizję skorzystaj z usług makijażystki.
7. Poćwicz
Warto przećwiczyć swoją kwestię przed wystąpieniem i sprawdzić, jak się wypada podczas nagrania. Dowiedz się, gdzie ono się odbędzie. W studiu telewizyjnym czy w laboratorium? Będziesz stał czy siedział? Jak już dowiesz się tego wszystkiego, sfilmuj swoje wystąpienie – choćby telefonem komórkowym – a potem je uważnie obejrzyj.
W trakcie wywiadu telewizyjnego
To dziennikarz na początku rozmowy przedstawi Cię z nazwiska, więc nie powtarzaj za nim, że nazywasz się Jan Nowak. Zamiast tego zadbaj o to, by zwięźle i obrazowo przedstawić to, czym się zajmujesz.
Możesz zacząć tak: „Dzień dobry państwu. Na co dzień pracuję w podlegającym pod Uniwersytet Warszawski Instytucie Badań zajmującym się m.in. badaniami rynku i potrzeb konsumentów, ale nie tylko, bo są tam też prowadzone inne badania. Wśród poszczególnych działów znajduje się jednostka o nazwie Dział Konsumencki, którą zarządzam i w której badam, jak różne czynniki wpływają na pracę mózgu i wygląd uczestników badań”.
Ale licz się z tym, że połowa widzów zaśnie, a druga połowa zmieni kanał.
Dlatego, gdy dziennikarz poprosi, abyś siebie i swoje naukowe wyniki krótko przedstawił, powiedz raczej: „Jeżeli zauważyliście państwo, że zjedzona sałata natychmiast powoduje u was dobry humor, to krótko wyjaśnię, dlaczego tak jest. Opowiem też, jaki owoc skutecznie zastąpi nam krem przeciwzmarszczkowy. Tego rodzaju badaniami zajmuję się na co dzień w Instytucie Badań Pomiar.
Promocja nauki w tej formie brzmi lepiej, prawda?
Jeśli dopiero debiutujesz przed kamerą, przyjedź do telewizji nieco wcześniej. Musisz mieć czas na złapanie oddechu. Idealnie by było, gdybyś mógł kilka minut porozmawiać z dziennikarzem przed nagraniem. To sprawi, że na wizji będziesz rozluźniony i spokojny. Wywiad z Tobą może być emitowany na żywo lub montowany i puszczony jakiś czas później.
Przy wywiadzie montowanym:
- Nie odpowiadaj jednym słowem. Przy montowanych wywiadach często wycina się pytania dziennikarza i zostawia tylko wypowiedzi rozmówcy, dlatego odpowiadaj pełnymi zdaniami – tak, by widz mógł za Tobą nadążyć i się nie pogubił.
- Nie wahaj się poprosić o powtórzenie nagrania odpowiedzi na któreś z pytań, jeśli jesteś z niej niezadowolony.
- Nie używaj długich i skomplikowanych zdań.
Przy wywiadzie na żywo:
- Trzymaj się wyników swoich badań, nie rozpraszaj się zbędnymi szczegółami.
- Jeśli dziennikarz zbacza z tematu, nie wahaj się sprowadzić rozmowy na właściwe tory, mówiąc: „Tego nie badałem, ale wiem, że…”.
- Twoje wypowiedzi mogą być dłuższe, ale muszą być wtedy bardziej przemyślane. W wywiadzie na żywo nie ma powtórek!
Powodzenia!