Jak wygląda gwiazda od środka? Przekonali się o tym widzowie immersyjnego spektaklu podczas jednego z największych biennale w Azji. Uczestnicy wydarzenia poczuli krążenie fotonów i energię, jakby byli w samym jądrze ciała niebieskiego. Spektakl był elementem wystawy podsumowującej dorobek grupy prowadzonej przez artystę i kuratora, Jana Świerkowskiego.

Instytut B61 z Torunia został zaproszony do grona współtwórców Kochi Muziris Biennale w Indiach. Jan Świerkowski opowiada, że za pomocą swoich prac stworzyli uczestnikom warunki sprawiające wrażenie jakby naprawdę byli w jądrze gwiazdy:

— Widz zorientował się, co widać z miejsca, gdzie tworzą się pierwiastki. W środku pomieszczenia wypełnionego po pas ścinkami dwukolorowego papieru odbywały się „reakcje termojądrowe”, czyli energetyczny występ Laxmi Bomb, zespołu punk-electro z Bombaju. Światła stroboskopowe stwarzały wrażenie, że wszystko porusza się w zwolnionym tempie. Po obejrzeniu instalacji – „Gwiazdy Ciągu Głównego” – widzowie trafiali wprost na „Supernową”, występ Mariusza Lubomskiego z akompaniamentem spawaczy.  Półmrok, narastająca gęstość, wybuch, a potem losowe krążenie fotonów. To wszystko było immersyjnie odczuwalne — zapewnia autor spektaklu pokazywanego m.in. w Armenii, Portugalii czy Indiach.

W ramach wydarzenia organizowanego w mieście Koczin autorzy spektaklu budowali w widzach świadomość, jaką rolę człowiek pełni w Kosmosie:

— Tworzyliśmy immersyjne doświadczenia, ponieważ złożony i abstrakcyjny charakter zjawisk, które nas otaczają, przekracza granice języka. Wykorzystywaliśmy elementy wizualne i interaktywne, żeby zapewnić bardziej intuicyjne zrozumienie tych zjawisk. Stworzyliśmy instalacje, które ułatwiały współpracę sztuki i nauki w zakresie ekspresji artystycznej —  wyjaśnia Jan Świerkowski.

Mrowisko pomogło widzom zmienić perspektywę

Nietypowym uzupełnieniem artystycznego przedsięwzięcia było prawdziwe mrowisko, które twórcy dostrzegli na miejscu:

– Kiedy tu przyjechaliśmy, okazało się, że pod całą przestrzenią, w której mamy wystąpić, funkcjonuje gigantyczne mrowisko. Wykorzystanie go, jako elementu wystawy, było dla nas naturalnym ruchem. Społeczność mrówek zachowuje się, jak biologiczna maszyna. Dlatego że one przetwarzają informacje zbiorowo, przekazują je sobie za pomocą zapachu. Przypominają sieć neuronową. Ale jeden neuron nie jest jeszcze mózgiem, dopiero połączenie ich wszystkich tworzy umysł. Cały nasz byt opiera się na zbiorowościach takich właśnie, jak mrówki czy termity, tylko, że w znacznie większej skali. Jeśli ktoś na nas patrzy z Kosmosu, może pomyśleć o ludziach w ten sam sposób, jak my myślimy o mrówkach. I wtedy zmienia się perspektywa – puentuje Jan Świerkowski.

Zrozumieć kosmos dzięki sztuce

Spektakl immersyjny to część przekrojowej wystawy Instytutu B61, która została zatytułowana “Eksperymenty z wyobraźnią”. Artyści zabrali widza w podróż po Kosmosie, wykorzystując nowoczesne środki artystycznego przekazu, m.in.: wirtualną rzeczywistość  (we współpracy z Kissinger Twins) czy pokaz mody oparty na projekcie skafandrów kosmicznych (kooperacja z Rad Duet). Goście biennale zobaczyli również serię video artów stworzonych z Braćmi Bartos oraz spróbowali swoich sił w grach arkadowe, które powstały dzięki pomocy Tomasza Wlaźlaka. Oprócz nich uczestnicy obejrzeli instalację „Biały Karzeł” autorstwa Dagmary Pochyły i „Gwiazdę Neutronową” Stefana Kornackiego.

Osoby odwiedzające wystawę miały także okazję zajrzeć do bogatego archiwum grupy. Jeden z najciekawszych projektów to “Cosmic Underground”, czyli spektakl immersyjny zorganizowany w wagonach pociągu towarowego, którym artyści Instytutu B61 podróżowali z Estonii do Portugalii.

Kochi Muziris, czyli jedno z najbardziej prestiżowych biennale w Azji

Podczas tegorocznej edycji Kochi Muziris Biennale odwiedzający mieli okazję uczestniczyć w wystawach ponad 90 artystów z całego świata. Kochi Muziris Biennale jest pierwszym w Indiach biennale międzynarodowej sztuki współczesnej. Wydarzenie rozpoczęło się 23 grudnia ubiegłego roku, a zakończyło się 10 kwietnia. Ekspozycję Instytutu B61 można było zobaczyć od 6 do 10 kwietnia. Więcej o biennale można przeczytać pod adresem kochimuzirisbiennale.org.